درخصوص تاثیر نورخورشید بر روش زندگیتان تصورات نادرستی دارید؟ اگر چنین است میتوانید کار را با فکر کردن در این خصوص شروع کنید که نورخورشید چه رنگی است؟ برخلاف باور متدوال، نور خورشید زرد نیست بلکه آبی است و رنگ آبیست که روز را روشن میکند و کمک میکند تا بتوانید بیدار شوید و به دنبال کارهای روزمرهتان بروید. میپرسید چگونه؟ وقتی صبح نور آبی خورشید به ما میرسد سبب افزایش گردش خون و تولید کورتیزول، یک استروئید طبیعی، در بدن میشود و در همان زمان دستور توقف ترشح هورمون ملوتنین را میدهد، هورمونی که کمک میکند تا بتوانید بخوابید.
رنگ آبی میتواند توانایی فرد برای تمرکز بر کار در طول روز را حفظ کند، زمان واکنش را افزایش دهد و بر خلقوخو تاثیر میگذارد. با غروب خورشید نه تنها بهخاطر خستگی بلکه به این دلیلکه انرژی بخشی نور آبی کمتر میشود، یعنی رنگ آن گرمتر شده و شدت آن کمتر میشود، روند کارتان کندتر میشود.
از سوی دیگر زرد، رنگ روشن و گرمتر (2500K-1700K)، موجب گرمیو آرامش میشود. اما این بهخاطر رنگ زرد خورشید نیست. تئوری من این است که منشا این الگو به اجداد اولیه ما بازمیگردد که برای گرم شدن و در امان ماندن از شکارچیان در شب آتش روشن میکردند. صدهاهزارسال وجود آتش در شب لازم بود و در برخی از قسمتهای دنیا هنوز هم هست. به همین دلیل است که نور زرد در مقایسه با نور سرد آبی، حس گرما و آرامش میدهد.
این الگو تا زمانی که انسان شروع به روشن کردن شب به صورت مصنوعی نکردهبود عاملی برای عملکرد درست ساعت زیستی یا ریتم شبانه روزی بود. هرچه محیط روشنتر باشد فعالتر هستید و هرچه نور کمتر باشد آرامتر. روشن کردن بیش از اندازهی آسمان در شب با وسایل مصنوعی به ایجاد حرکت آسمان تاریک منجر میشود، یعنی حرکت به سمت کاهش آلودگی نوری که قانون آن به دههی 1950 بازمیگردد. «مزایای کاهش آلودگی نوری شامل افزایش تعداد ستارههای قابل رویت در شب، کاهش اثرات نورهای الکتریکی بر محیط و افزایش رفاه، سلامتی و ایمنی افراد و حیات وحش است.» مطالعه درخصوص نقش تاریکی در زندگی موجودات زنده را زیست شناسی تاریکی میگویند. اختلال در تاریکی شب از طریق نورهای مصنوعی بر اکثر موجودات زنده تاثیر میگذارد. «تغییر در عادات جمعآوری غذا و غذا خوردن، جفتگیری و تولیدمثل، مهاجرت (پرندگان و حشرات) و رفتار اجتماعی آنها.»
نورخورشید (با دمای رنگ حدود 6500 کلوین) نیز نقش مهمی را در تنظیم بسیاری از پاسخهای زیستی انسان بازی میکند. مثلا تحقیقات نشان میدهند که بیشترین حس هوشیاری حدود ساعت 10 صبح است. اگر در این ساعت سرکار خود نباشید فرصت بهترین عملکرد را از دست میدهید. استفاده از دمای رنگ نور نامناسب در دفتر کار میتواند سبب ایجاد حس خواب آلودگی بهجای هوشیاری و بهره وری شود. دمای رنگ نور یکی از کمیت های اندازه گیری نور است که میزان گرمی یا سردی رنگ نور را مشخص میکند. تحقیقات همچنین نشان میدهند که بیشترین کارآمدی قلبی عروقی و قدرت عضلانی را حدود ساعت 5 عصر میتوان تجربه کرد.
اگر متوجه شدید بدنتان با چرخه نور-تاریکی هماهنگ نیست استفاده از نور آبی، لامپ الکتریکی آبی رنگ یا LED سفید سرد (4000 تا 6500 کلوین) و لامپهای فلورسنت در شب میتواند تنظیمات ساعت زیستی شما را برهم بزند و الگوهای خوابتان را مختل کند.
چراغ دکوراتیو
چراغ دفنی
قاب هالوژن
چراغ پارکتی
«شما با نور زندگی میکنید» یعنی چی؟
البته چیزی دربارهی طلوع و غروب خورشید وجود ندارد که ندانید. اگرچه میتوانید با بیدار شدن در صبح زود از مزیت و منافع نور نیروبخش خورشید استفاده کنید و اجازه دهید بدنتان در شب به صورت طبیعی استراحت کند.
سیستمهای تنظیم رنگ LED که امروزه وجود دارد به کاربران این امکان را میدهد تا رنگ نور را بعد از نصب و هرزمانی که بخواهند، تنظیم کنند. تنظیم نور این امکان را میدهد تا نور را با نیازهای شخصی و خاص خود تنظیم کنید. مثلا کاربر میتواند درطول روز برای ایجاد نور طبیعی خورشید از شرق به غرب از لامپهای LED استفاده کند یا تنظیمات خودکار را انتخاب نماید (یعنی غروب، صبح، وسط روز، بعدازظهر و شب).
همچنین میتوانید با تغییر نوع نورها در محیط خانهتان، قرار گرفتن در معرض نور آبی را به حداقل برسانید. از لامپهای LED سفیدگرم (2500 تا 2700 کلوین) با شدت کمتر برای اتاق خواب یا نشیمن استفاده کنید.
طراحان نورپردازی استفاده از این زمینههای گرمتر برای اتاق خواب و نشیمن هنگام عصر را توصیه میکنند درحالیکه نورهای آبی و سرد برای محل کار مانند آشپرخانه و دفاتر کار توصیه میشود.
به توصیهی کارشناسان در زمینهی خواب توجه داشته باشید که توصیه میکنند چندساعت قبل از رفتن به تختخواب کامپیوتر، تلفن همراه، تبلت و بازیهای ویدئویی را خاموش کنید زیرا دستگاههای الکترونیکی به خاطر انتشار نور آبی معروف هستند که سبب میشود فرد نتواند بخوابد. یک راه که اپل و اندروید برای حل این مساله ارائه کردهاند تنظیمات «تغییر در شب» در دستگاههایشان است. «تغییر درشب» جای نورآبی شدیدی را میگیرد که وسایل الکترونیکی در طول روز از خود ساطع میکنند و آن را با نور زرد گرمتری جایگزین میکند که برای خوابیدن مفیدتر است.
اگر هیچیک از این کارها فایده نداشت جای امنی را پیدا کنید که در آنجا بتوانید آتش کوچکی روشن کنید. سپس به نور زرد گرم روی آورید تا به اندازه کافی آرام شوید و بخوابید!