هدف یک طراح نورپردازی همیشه ایجاد فضاهای راحت ، سالم و زیبا برای کاربران آن است. در فرایند طراحی، طراح ازنورپردازی مستقیم و غیرمستقیم استفاده می کند و با در نظر گرفتن نیازهای عملکردی و روانی ، محیط های مختلفی را ایجاد می کند.
نوع سیستم روشنایی انتخاب شده می تواند ارزش و راحتی یک محیط را افزایش دهد و بالعکس. از همان مرحله اول طراحی، طراح باید سیستم روشنایی را با توجه به محیطی که می خواهد ایجاد کند انتخاب کند و استانداردهای روشنایی، الزامات صرفه جویی در انرژی و راحتی کاربر را در مرحله تصمیم گیری در نظر بگیرد.
یک مفهوم رایج نورپردازی که امروزه اغلب با آن روبرو می شویم عبارت های روشنایی مستقیم و غیر مستقیم است. مصرف کنندگان اغلب تعجب می کنند که این چیست و چرا دانستن تفاوت مهم است. نور مستقیم و غیر مستقیم چگونه بر یک اتاق تأثیر می گذارد و کدام نور را از کدام منبع نور دریافت می کنید؟ استفاده از نوع مناسب نور می تواند فضای اتاق را بالا ببرد ، نوع نادرست آن را خراب می کند. برای ایجاد راحتی در اتاق و دریافت نور دلخواه ، مفهوم نور مستقیم و غیر مستقیم را توضیح می دهیم.
انواع نورپردازی مستقیم چیست؟
نورپردازی مستقیم
منابع نور با نورپردازی مستقیم ۹۰ تا ۱۰۰درصد نور تابیده‌شده را در جهت کلی سطحی می‌تابانند که باید روشن شود. این واژه عموماً به نور تابیده‌شده به سمت پایین اطلاق می‌شود. پنل‌های سقفی و پایین‌تاب‌ها دو گونه منبع نور با نورپردازی مستقیم‌اند. سقف ممکن است تاریک به نظر برسد (اثر غار). راندمان انرژی در این توع نورپردازی بالا است.
نورپردازی نیمه مستقیم
منابع نور با نورپردازی نیمه مستقیم ۶۰ تا ۹۰درصد نور تابیده‌شده به پایین و بقیه را به بالا توزیع می‌کنند. سایه‌هایی که نورپردازی غیرمستقیم ایجاد می‌کند، پراکنده‌اند و باعث ناراحتی نمی‌شوند. نورپردازی غیرمستقیم در اموری به کار می‌رود که نیازی به نور قوی نیست، مثل راه‌پله‌ها، راهروها و محل‌های دپو.
نورپردازی عمومی پراکنده
منابع نور با نورپردازی عمومی پراکنده ۴۰ تا ۶۰درصد نور تابیده‌شده را به پایین و بقیه را به بالا را توزیع می‌کنند. این نوع توزیع نور تلفیقی از ویژگی‌های نورپردازی مستقیم و نورپردازی غیرمستقیم است. چراغ های کروی پلاستیکی یا شیشه ای مات که نور را از خود عبور میدهند نمونه ای از این نورپردازی هستند.
چراغ دکوراتیو
چراغ دفنی
قاب هالوژن
چراغ پارکتی
انواع نورپردازی غیرمستقیم چیست ؟
نورپردازی مستقیم‌غیرمستقیم
گونه‌ای از نورپردازی پراکنده کلی است. در این نوع نورپردازی، میزان نوری که در زاویه‌های نزدیک به زاویه افقی ایجاد می‌شود، صفر یا تقریباً نزدیک به صفر است. این ویژگی باعث درخشندگی پایینتری در ناحیه تابش مستقیم می‌شود؛ بنابراین منابع نور با نورپردازی مستقیم‌غیرمستقیم در مقایسه با منابع نور با نورپردازی پراکنده‌کلی، که نور را به‌صورت تقریباً یکسانی در تمام جهت‌ها پخش می‌کنند، عموماً محبوبتر هستند.
نورپردازی نیمه غیرمستقیم
منابع نور با نورپردازی نیمه غیرمستقیم میزان ۶۰ تا ۹۰درصد نور تابیده‌شده به بالا و بالانس به پایین را توزیع می‌کنند. از این نظر مشابه سیستم‌های نورپردازی غیرمستقیم‌اند، فقط با این تفاوت که مؤلفه به سمت پایین معمولا روشنایی‌ای را در منبع نور ایجاد می‌کند که با روشنایی سقف تطابق زیادی دارد. طرح نورپردازی نیمه غیرمستقیم اساساً برای نورپردازی تزئینی داخلی به کار می‌رود.
نورپردازی غیرمستقیم
منابع نور با نورپردازی غیرمستقیم ۹۰ تا ۱۰۰درصد نور تابیده‌شده به بالا را توزیع می‌کنند. در پروژه نورپردازی که به خوبی پیاده‌سازی شده باشد، سقف منشأ روشنایی می‌شود و سایه‌ها کمابیش ناپدید می‌شوند. با استفاده از بازتاب‌دهنده‌های معکوس یا کاسه‌ای، در این طرح نورپردازی بیش از ۹۰درصد کل شار نوری در جهت بالا و به‌سمت سقف پرتاب می‌شود . سطوحی مانند سقف و قسمت‌های بالایی دیوار در نورپردازی غیرمستقیم باید انعکاس بالایی داشته باشند؛ زیرا وظیفه انعکاس به‌سمت صفحه کار برعهدۀ این سطوح است. نوری که به سقف یا دیوارها هدایت می شود ، به طور غیرمستقیم محل کار را روشن می کند. عدم وجود خیرگی نور و عدم استفاده بهینه انرژی از ویژگی های آن است.
چه زمانی استفاده از نورپردازی مستقیم بهتر است؟
نور مستقیم زمانی است که نور یک لامپ یا لامپ بر روی ناحیه یا شیء خاصی بیفتد. نور مستقیم از یک دستگاه یا صفحه ای ایجاد می شود که تمام نور را در زاویه خاصی متمرکز می کند. نور جهت دار تضادی شدید بین نور و سایه ایجاد می کند.
نور مستقیم در جایی که کار و وظایف خود را انجام می دهیم، مهم است. مانند خانه ، ادارات و دیگر محیط های کاری. نور مستقیم اجسام خاصی را روشن می کند و ما به عنوان مثال هنگام مطالعه کتاب در خانه یا هنگام مونتاژ یک محصول در محل کار به این مورد نیاز داریم. یک چراغ کوچک روی میزکار با نور جهت دار بسیار مهم است زیرا دید را افزایش می دهد و نور را دقیقاً در جایی که مورد نیاز است متمرکز می کند.
در خانه ها، نور مستقیم جهت دار در مکان هایی مانند آشپزخانه بسیار مهم است. بالای اجاق گاز و زیر کابینت یک انتخاب عالی برای روشن کردن مناطق مهم برای آماده سازی و پخت و پز است.
نور مستقیم همچنین در موزه ها، گالری های هنری و فروشگاهها برای تقویت و تمرکز توجه ما به یک نقطه یا محصول خاص استفاده می شود. چراغ های ریلی برای این منظور کاملاً مناسب هستند زیرا توانایی نمود رنگ بالایی نیز دارند. بنابراین، نور مستقیم می تواند کاربردی و تزئینی باشد زیرا بر اشیاء خاصی در یک اتاق تأکید می کند.
چه زمانی استفاده از نورپردازی غیر مستقیم بهتر است؟
نور غیرمستقیم معمولاً برای روشن کردن یک منطقه وسیع تر استفاده می شود. منبع نوری که نور آن اجسام دیگر را در یک اتاق با توزیع نوری یکنواخت نیز روشن می کند. نور غیر مستقیم بدون تضاد شدید بین نور و سایه، نور هماهنگ ایجاد می کند.
از نور غیر مستقیم برای ایجاد نورپردازی در لایه محیطی استفاده می شود. به جای افزودن منابع نور مستقیم بیشتر ، نور غیر مستقیم راهی عالی برای افزودن لومن بیشتر به اتاق بدون تضاد شدید نور و سایه است. نور غیرمستقیم اتاق را با یک نور یکنواخت و صاف روشن می کند و باعث می شود اتاق احساس گرما و استقبال کند. در محیط های کاری مانند ادارات، مدارس، انبارها یا بیمارستان ها، نور غیر مستقیم برای حفظ تمرکز اهمیت ویژه ای دارد.
روشنایی غیرمستقیم به روش های مختلفی ایجاد می شود، می توان آن را با کمک نوارهای LED که در قالب های از پیش طراحی شده در دیوار قرار گرفته اند ایجاد کرد. در آشپزخانه یا حمام نوارهای LED را می توان در بالای کابینت قرار داد. چراغ های دیواری و چراغ های دفنی هنگام نوردهی به سمت دیوار، یک نور منعکس کننده را فراهم می کنند.
چراغ آویز ساخته شده از کاغذ، پارچه یا شیشه مات می تواند مقدار مشخصی از نور غیرمستقیم را فراهم کند زیرا اجازه می دهد نور از آن عبور کند. یک لامپ آویز منفرد از هر جهت نور می دهد زیرا نور آن توسط دیوارها و سقف منعکس می شود. یک منبع نوری که هم دیوار و هم سقف را روشن می کند به جهت گیری، ارتباط بصری و راحتی کلی در یک اتاق کمک می کند.
