وال واشینگ و نورپردازی سطحی دیوار . ممکن است قبلاً این واژگان مربوط به تکنیک‌های نورپردازی قبلاً به گوشتان خورده باشد؛ اما چه معنی می‌دهند و کجا به کار می‌روند؟ روشن‌ساختن دیوار باعث تأثیر بصری بر فضا می‌شود و غالباً به یکی از این دو روش انجام می‌شود. باید از روش نورپردازی صحیح با نوع دیوار مناسب (مسطح یا بافت‌دار) استفاده کنید تا به نتیجه مطلوب دست یابید. نورپردازی سطحی و وال واشینگ تکنیک‌های نورپردازی متمرکزند. این روش‌ها به دیوارها، که معمولاً یکی از اجزای مورد غلفت اتاق‌اند، جذابیت بصری می‌بخشند. برای ایجاد فضایی خاص، می‌توانید از نورپردازی سطحی یا وال واشینگ استفاده کنید. این تکنیک‌ها با ابزارهای مشابه پیاده‌سازی می‌شوند اما نتایج متفاوتی ایجاد کنند. در ادامه این دو تکنیک را با هم مقایسه می‌کنیم.
وال واشینگ چیست؟
اینجا دربارۀ شتشوی دیوار سخن نمی‌گوییم. وال واشینگ یک تکنیک نورپردازی است. در این تکنیک نورپردازی، تجهیزات را آنقدر دور از بدنۀ دیوار قرار می‌دهد تا به‌شکل یکدست، از پایین تا بالای دیوار را را روشن کند. نتیجۀ این تکنیک ایجاد حالت «شسته‌شدن» لطیفی است که به‌صورت سنتی برای پنهان‌ساختن نقص‌ها و حذف‌کردن سایهها به کار می‌رود. همچنین این تکنیک سطح عمودی را برجسته می‌سازد که باعث می‌شود فضاهای کوچکتر از نظر ادارکی بزرگتر به نظر برسند. با بهره‌بردن از این روش در فضای باز، می‌توان به مختصات معماری عمق بخشید و محیط مناسبی فراهم می‌آورد.
اگر تجهیزات نورپردازی آنقدر نزدیک هستند که تقعر نور (کم‌شدن پراکندگی نور از زیاد به کم به‌صورت بیضی شکل) ایجاد می‌کنند، وال واشینگ نداریم. تلاش برای اعمال وال واشیگ روی سنگ‌های صیقلی یا رنگ‌های تیره نیز نتایج مطلوبی در پی ندارد.
«وال واشینگ» زمانی رخ می‌دهد که تمام یک سطح، از بالا تا پایین، با نوری نرم پوشیده شود، گویی که نور آن را می‌شوید. این تکنیک با ازمیان‌بردن سایه ایرادهای دیوار آن‌ها را از دید خارج می‌کند. تکنیک وال واشینگ معمولاً برای دیوارهای مسطح به کار برده می‌شود؛ زیرا نورپردازی هر نوع نقص را پنهان می‌کند و باعث می‌شود سطح دیوار بی‌ایراد به‌نظر برسد. برای دست‌یافتن به این حالت، منبع‌نور معمولاً در فاصله 30 سانتی دیوار قرار می‌گیرد تا زاویه پرتو بتواند سطح بیشتری را تحت پوشش قرار دهد. همچنین تجهیزات را باید روی سقف یا بالای دیوار قرار بگیرد تا بتواند به‌شکلی مؤثر تمام سطح را بپوشاند. این حالت دلپذیر بصری باعث می‌شود جوی دلنشین ایجاد شود و فضاها بزرگتر و روشنتر به نظر برسند.
نورپردازی سطحی با به‌کارگیری سایهها بافت دیوار را روشن می‌کند؛ اما وال واشینگ با حذف سایهها باعث می‌شود دیوار یکدست‌تر به نظر برسد.
حالت ایجاد شده با وال واشینگ با نصب لامپ‌ها روی سقف ایجاد می‌شود. در این حالت لامپ‌ها باید به‌گونه‌ای نصب شوند که پرتو با زاویه‌ای عریض به دیوار بتابد. با نصب لامپ‌های سقفی در فاصلۀ حداقل 75 تا 100 سانتی متر از دیوار، می‌توانید دیواری با ارتفاع 2.5 تا 3 متر را با این تکنیک نورپردازی کنید.
این نوع نورپردازی مناسب مکان‌های از قبیل گالری‌های هنری است؛ در این مکان‌ها هدف نمایش آثار هنری گوناگونی است که روی دیواری خالی آویزان‌اند.
چراغ دکوراتیو
چراغ دفنی
قاب هالوژن
چراغ پارکتی
سه قاعده وال واشینگ:
- فاصله نصب = میزان فاصله فاصله‌گذاری = ⅓ ارتفاع سقف
- برای فضاهای3 متر یا کمتر، در فاصله 0.5 تا 1 متر از دیوار نصب کنید. برای فضاهایی با ارتفاع 3 تا 3.5 متر، در فاصله 1 تا 1.5 فوت از دیوار نصب کنید.
- بهتر است از وال واشر برای دیوارهای با رنگ روشن و سطح مات استفاده کنید.
ایده‌های نورپردازی وال واشینگ
اگر در پی کاهش سایهها و بزرگتر بهنظررسیدن اتاق هستند، یکی از این ایده‌های نورپردازی وال واشینگ را امتحان کنید.
۱.آثار هنری
برای درمعرض‌نمایش‌گذاشتن آثار هنریتان، از نقاشی گرفته تا آویزهای تزئینی دیواری، وال واشینگ ایده فوق‌العاده‌ای است. نورپردازی سطحی در چنین جایی توجه را معطوف به دیوار پشت اثر هنری می‌کند؛ اما وال واشینگ با توزیع نور کمک می‌کند چشمان حضار جلب خود اثر هنری شود.
۲. گیاهان آپارتمانی
نورپردازی وال واشینگ میتواند برای گیاهان آپارتمانی نزدیک دیوار نیز مفید باشد. چون وال واشینگ حضور سایهها را به حداقل می‌رساند، این تکنیک میتواند محیطی روشن و دلگشا ایجاد کند.
۳. کلکسیون ها
نورپردازی دیوارشو میتواند ایده جذابی برای فضاهای کوچک باشد. وال واشر باعث می‌شود اتاق بازتر بشود و بزرگتر به‌نظر برسد.
۴. علائم در فضای باز
نورپردازی یک علامت در فضای باز با تکنیک نورشویی انتخابی هوشمندانه است زیرا میخواهید علامت خوانا باشد. دیگر لازم نیست نگران حروف سه بعدی باشید؛ زیرا دیگر سایه‌ای در کار نخواهد بود که باعث ناخوانا شدن آن بشود.
نورپردازی سطحی چیست؟
ممکن است در رستوران‌ها، اماکن کسب‌و‌کار یا منازل نورپردازی سطحی را دیده باشید. آیا تاکنون آبشاری با پس‌زمینه‌ای سنگی در یک رستوران را مشاهده کرده‌اید؟ احتمالاً دیوار سنگی و زمخت چشمانتان را ربوده است؛ زیرا تکنیک نورپردازی سطحی بافت خاص آن را روشن کرده است.
نورپردازی سطحی با وال واشینگ تفاوت دارد. این دو متفاوت هستند. هر تکنیک هدف خودش را دارد و هرکدام حالت کاملاً متمایزی ایجاد می‌کند. در این روش تجهیزات نورپردازی را نزدیک به دیوار قرار می‌دهند تا بافت خاص و شخصیت معماری‌اش را روشن کند. این امر باعث می‌شود موادی مانند سنگ طبیعی، چوب، پارچه، شیشه نقش‌دار، سنگ صیفلی و کاشی‌های موزاییکی تبدیل به نقطه تمرکز محیط شوند. نورپردازی سطحی برای سُردادن نور روی سطح دیوار با زاویه‌ای باریک بسیار مناسب است. این امر باعث می‌شود زیبایی مواد و ویژگی‌های خاص دیوار بیشتر به چشم بیاید.
در این تکنیک منابع نور، چه روی کف یا سقف، نزدیک به دیوار قرار داده می‌شوند تا باعث شوند پرتو نور با زاویه باریکی به دیوار برخورد می‌کند. این زاویه با ایجاد کردن سایه، توجه چشم را به بافت دیوار جلب می‌کند. با نزدیک‌ساختن منبع نور به دیوار یا دور‌کردنش از دیوار که منجر به تغییر زاویه می‌شود، می‌توان سایهها را عمیقتر یا ضعیفتر کرد.
برای روشن‌ساختن فضای خارجی خانه‌های سنگی در شب غالباً از این سَبک نورپردازی متمرکز استفاده می‌شود. این پدیده به دنبال قراردادن منبع‌نور در فاصله کمتر از 30 سانتی از سطح رخ می‌دهد. تغییر زاویۀ پرتو باعث برجسته‌شدن بافت‌ها و عناصر معماری خاص روی سطح است که جذبه فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند. بنابراین هنگام استفاده از موادی مثل آجر یا چوب، نورپردازی سطحی جلوۀ خاصی به بافت طبیعی روی سطح دیوار می‌دهد و تأثیر بصری چشمگیری ایجاد می‌کند.
سه قاعده نورپردازی سطحی:
- فاصله نصب = میزان فاصله‌گذاری = همیشه کمتر از 30 سانتی متر
- از این دیوارها اجتناب کنید: دیوارهای با بافت بد نما و دیوارهای عادی یا کاذبی که بد به هم متصل شده‌اند.
- از نورپردازی سطحی دیوارهایی که چیزهایی روی آن نصب شده است، به دلیل سایه‌های ناخواسته و بازتاب‌های خیره‌کننده دوری کنید.
ایده‌های نورپردازی سطحی دیوار
آیا میخواهید تمرکز را روی یک دیوار قرار دهید و سایهها را افزایش دهید؟ چند ایده برای نورپردازی سطحی دیوار بدین شرح است.
۱. نمای خانه
نورپردازی سطحی ایده هوشمندانه‌ای برای خانه‌های با نمای سنگی است. شب هنگام، چراغ‌هایی که نزدیک به زمین قرار گرفته‌اند می‌توانند لبه‌های تیز سنگ را برجسته سازند و ظاهر دلربایی ایجاد می‌کنند.
۲. دیوار آجری
چه داخل یا چه بیرون، نورپردازی سطحی میتواند بز جزئیات دیوار آجری تأکید کند. بسته به حالتی که میخواهید ایجاد کنید، می‌توانید نور را در پایین یا بالای دیوار قرار دهید.
۳. دیوار کاشی‌کاری‌شده آشپزخانه
برای روشن‌ساختن یک دیوار کاشی‌شده بافت‌دار، نورپردازی متمرکز را زیر کابینت‌های آشپزخانه جاساز کنید. نورپردازی سطحی میتواند توجه را به شکاف‌های میان کاشی‌ها یا لبه یک دیوار کاشی‌شده شیک جلب کند.
۴. پایه‌های سنگی
هرچند ممکن است ستون سنگی با سطحی یکدست‌تر از وال واشینگ منفعت ببرد، ممکن است بخواهید ویژگی‌های قدیمی ستونی کهنه‌تر را هم نورپردازی کنید. نورپردازی سطحی سایهها را بزرگتر می‌کند و ظاهری مجلل ایجاد می‌کند.
نورپردازی سطحی در برابر دیوارشو: کدام‌یک بهتر است؟
مهمترین تفاوت میان نورپردازی سطحی و وال واشینگ در فاصله نصب لامپ‌ها از دیوار است. نصب لامپ در فاصله کمتر 60 سانتی متری دیوار باعث ایجاد نورپردازی سطحی می‌شود؛ اما فاصله بیش از 80 سانتی متر فوت با عریض‌کردن زاویه پرتو نور، باعث می‌شود وال واشینگ ایجاد شود.
نورپردازی سطحی برای دیوارهای بافت‌دار و هنگامی که می‌خواهد تنوع بصری به اتاق بیافزایید، بهترین عملکرد را دارد. هرچند اگر دیوارتان عناصر بافت‌دار گوناگونی دارد، نورپردازی سطحی ممکن است باعث تقویت بیش از حد سایهها شود.
برای دیوارهای یکدست و صاف و زمانی که میخواهید تمرکز را بیشتر از خود دیوار، به‌سوی آویزهای دیوار معطوف کنید، نورپردازی دیوارشو بهترین گزینه است. اگر دیوارتان معایبی دارید که میخواهید پنهان کنید، نورپردازی دیوارشو میتواند به محوکردن آن‌ها کمک کند.
هر دو تکنیک توجه را به عناصر خاصی متوجه می‌کنند؛ اما اینکه کدام‌یک بهترین است به دو عامل بستگی دارد: مواد اولیۀ دیوار؛ حالتی که میخواهید ایجاد کنید.
سخن پایانی
به‌عنوان خلاصه، اگر اثر هنری دارید که میخواهید روشنش کنید، بهتر است از منابع نور وال واشر استفاده کنید. اگر دیواری بافت‌دار دارید که میخواهید واقعاً جلب توجه کند، بهتر است از تکنیک نورپردازی سطحی استفاده کنید. همه‌چیز بستگی به بافت دیوار و حالت مدنظرتان دارد. وال واشینگ و نورپردازی سطحی فقط محدود به کاربردهای داخلی نیستند؛ از آن‌ها می‌توان برای روشن‌ساختن فضای بیرونی ساختمان نیز بهره گرفت و همچنین می‌توان به‌گونه‌ای که به سمت بالا باشند، آن‌ها را روی زمین نصب کرد. هر روش یک راه خاص فریب‌دادن چشم برای بهنظررسیدن سطح به شکلی خاص است.
تجهیزات تنظیم‌شونده مانند نورپردازی خطی برای کاربردهای وال واشینگ و نورپردازی سطحی عالی هستند. برای نورپردازی محتاطانه، قطعه‌های وال واشینگ توکار موجود هستند.
