نورهای طبیعی از فصلی به فصل دیگر تغییر میکنند که ما آنها را روشن، مایل یا تابان مینامیم. مثلا کارکنان دفتر شما در روزهای کوتاه سال برای عملکرد بهتر، چراغها یا منبع نور بیشتری را به محیط کارشان اضافه میکنند؟ آیا در سایر اوقات روز در آغاز تابش شدید نور خورشید پردههای خانه را میکشید؟ پس چرا از نور مصنوعی برای هماهنگی با تغییرات مام طبیعت استفاده میکنید؟ باید روشنایی محیطمان را با تغییرات فصلی هماهنگ کنیم تا در پول و انرژی صرفه جویی شود.
چرا سیستمهای روشنایی مطابق با هرفصل تعدیل میشوند؟
برای اطمینان از اینکه روشنایی در تمام طول سال همچنان آرامش بخش بوده و از لحاظ انرژی کم مصرف است باید نورهای مصنوعی را متناسب با هرفصل تعدیل کنیم.
درفصل زمستان روزها بسیار کوتاهتر از تابستان هستند و از این رو باید آرایش نورهای مصنوعی به گونهای باشد که محیط اطرافمان طی روزهای تاریکتر از لحاظ بصری راحت و ایمن باشند و وقتی خورشید غروب میکند باید بتوان بدون هیچ مشکلی به کار خود ادامه داد.
همچنین باید به جریان نوری که با شیبهای مختلف از طریق پنجره وارد میشود، توجه داشته باشیم. این شیبهای مختلف سبب میشود تا در کل یک فضا، به نور و روشنایی متفاوتی نیاز باشد. مثلا سطحی که طی بعدازظهر ماههای تابستان هیچ نوری دریافت نمیکند ممکن است در برخی اوقات در زمستان نور زیادی به آن تابیده شود. کاهش این جریان نور طبیعی از تابش بیش از اندازهی نور به ساکنان آن محیط پیشگیری میکند.
درخصوص تعدیل سیستمهای نوری از یک فصل به فصل دیگر چه باید کرد؟
استفاده از سیستمهای روشنایی متناسب با فصل
نخست اینکه سنسورهای نوری دستگاههایی کاربردی هستند. آنها در زمان و مکان مورد نیاز سطوح نور و روشنایی را تعدیل میکنند. از آنجا که دورههای روشنایی از فصلی به فصل دیگر تغییر دارد این دستگاهها سیگنالی را به سیستم ارسال میکنند تا سطوح نور خود را تعدیل کنند. وقتی نور خورشید دیگر برای روشن کردن یک اتاق کافی نباشد این دستگاهها منابع نور مصنوعی را فعال میکنند. از اینرو، سیستمهای روشنایی مصنوعی فقط در مواقع لازم عمل میکنند. سنسورهای نوری فضا را برای ساکنان روشن کرده و در هزینهی انرژی صرفه جویی میکند.
بههمین منظور همچنین گاهی اوقات در این سیستمها سنسورهای حرکتی نصب میشود که نور محیط را بر اساس نیازهای کاربر کنترل میکنند. این سیستمها فقط وقتی چراغها را روشن میکنند که کسی در آن مکان حضور داشته باشد. به این ترتیب افراد میتوانند باخیال راحت در سرتاسر یک فضای روشن حرکت کنند و از صرفه جویی قابل توجهی در انرژی بهرهمند گردند.
کنترل سایه ها
برنامهریزی برای کنار زدن پرده پنجرهها افراد را قادر میسازد تا در تمام اوقات سال در محیط شان احساس راحتی داشته باشند اعم از اینکه زمان طلوع یا غروب خورشید باشد. علاوه براین، میتوانیم وقتی شیب تابش خورشید در روزهای کوتاه سال سبب ایجاد مزاحت برای دید افراد در یک محیط میشود، سایهبان پنجرهها را پایین بیاوریم. مثلا سایهبان میتواند مانع از تابش اشعه خورشبد بر روی صفحه نمایش کامپیوتر فرد شود.
علاوه بر این وقتی به سطحی نور زیادی میتاید سیستمهای کنترل، شیب رو به پایین سایه بانها را فعال میکنند. این کار امکان تنظیم سطح روشنایی بر روی سطحی خاص و همچنین نفوذ نور به باقی فضا را فراهم میکند.
نتیجه گیری
برای دستیابی به اثر مطلوب و جبران نبود نور طی ماههای سرد زمستان میتوان از منابع نوری متعدد ( لامپهایLED، سنتی، رشتهای فشرده و فلورسنت)، دیمرها (کاهنده نور)، سنسورها، دستگاههای کنترل و سیستمهای مدیریت نور استفاده کرد.
درنتیجه باید روشنایی محیط خود را با تغییرات و نوسانات فصلی و با توجه به نور طبیعی هماهنگ کرد. علاوه بر این، نور باید همیشه ملایم و خوشایند باشد و این کار مستلزم این است که نور مصنوعی با نور طبیعی موجود ترکیب شود.