در صنعت پذیرایی، علاوه بر مزه غذا، جنبه‌های دیداری هم نقش ایفا می‌کند. دربارۀ نوع نورپردازی که برای رستوران انتخاب می‌کنید این موضوع صادق است.نورپردازی رستوران بخشی اساسی در طراحی یک رستوران است، زیرا فضای داخل را با سایه‌ها و رنگ‌های مختلف پر می‌کند، جوّی ایجاد می‌کند که مناسب هر نوع محیطی است و تجربه‌‌ای بصری، خوشمزه و رضایت‌بخش را برای مشتریان به ارمغان می‌آورد. اشتباه در انتخاب نورپردازی ممکن است به قیمت از دست رفتن این تجربه خوب تمام شود.
در واقع، بر اساس پژوهشی که اخیراً انجام شده است، به‌خاطر نورپردازی ضعیف یا زننده، ۷۲درصد مهمانان که به‌شکل تصادفی وارد رستوران شدند، قبل از آغاز سرویس‌دهی رستوران را ترک کردند. در عین حال، ۷۴درصد به‌لطف جو دلپذیر و آرامش‌بخشی که نورپردازی ایجاد کرده بود، ماندگاری طولانی‌تری داشتند. این موضوع نشان می‌دهد که چقدر انتخاب راهکار نورپردازی درست برای رستورانتان مهم است. در این مقاله، اطلاعات بیشتری دربارۀ این موضوع خواهید آموخت.
انواع اصلی نورپردازی رستوران
برای درک بهتر این مسئله که کدام نوع نورپردازی دکوراتیو به دردتان می‌خورد، نگاهی به تفاوت‌های میان سه مقدار اصلی نوررپردازی خواهیم انداخت که هر یک مشخصات خاص خودش را دارد.
گام‌به‌گام رستورانتان را نورپردازی کنید و جو مناسب را ایجاد کنید.
برداشت اولیۀ مهمترین مسئله است و راهکار نورپردازی تزئینی که برای رستوران انتخاب می‌کنید به خوبی نشان می‌دهد که چه نوع فضا و ایدهای را در رستوران می‌خواهید پیاده‌سازی کنید. از‌این‌رو، ضروری است که نورپردازی، هستۀ اصلی در پروژه طراحی رستورانتان باشد.
خواهیم دید که چطور با این سه گام ساده، می‌توانید نورپردازی رستوران را به طورمناسب را انتخاب کنید.
۱. نورپردازی را در دل پروژه قرار دهید.
داشتن درکی کلی از پروژه نورپردازی‌فنی بدون شک منجر به نورانی‌ساختن میزها و فضا خواهد شد که این امر معمولاً با لامپ‌های معلق انجام می‌شود. برای اطمینان خاطر از روشنایی هر میز باید پریزهای برق را به‌نحوِ عملیاتی و کارآمد در میزها تعبیه کرد.
۲. از راهکارهای نورپردازی متنوع بهره ببرید.
نورپردازی لایه ای را در سطوح گوناگون پیاده‌سازی کنید.
نخستین نوع نورپردازی که در بهترین حالت ممکن باید نصب کنید، نورپردازی محیطی، منبع اصلی نور است. زمانی که نورپردازی محیطی بر روی سطوح مختلف اِعمال شود باعث می‌شود سقف‌ها بلندتر و اتاق‌ها وسیع‌تر به نظر برسند.
سپس نورپردازی کاری یا وظیفه ای (نورپردازی مخصوص انجام کار خاص) اثرگذار می‌شود. این نوع نورپردازی باید در مکان‌های خاصی (مانند صندوق خرید یا پیشخوان و غیره) اجرا شود. در پایان، نصب نورپردازی متمرکز یا تأکیدی کنترل همه چیز را در دست می‌گیرد تا تمرکز را به سمت جزئیات طراحی و اثاثیه رستوران، که تا سرحد‌امکان به رستوران شخصیت می‌دهند، معطوف کند.
۳. با نور، افراد را راهنمایی کنید.
بیشتر متخصصان طراحی نورپردازی معتقدند «پیداکردن مسیر در اتاق در یک چشم‌به‌هم‌زدن اهمیت اساسی دارد».
با استفاده از نورپردازی رستوران مشتری باید بتواند در عرض چند ثانیه میزش را پیدا کند و مستقر شود. برای هدایت مهمانان می‌توانید از تضاد روشنایی ناشی از استفاده ترکیبی از نورپردازی متمرکز و نورپردازی محیطی استفاده کنید. با این شیوه، چشم به نقاط تمرکزی که نورانی‌ترند جذب می‌شود.
۴. انتخاب نورپردازی تزئینی برای رستوران بر مبنای فضا و سَبک مدنظرتان
ایده کلی طراحی، فضای موجود و نوع مشتریانی که قصد جذبشان را دارید سه عاملی هستند که بیشترین تاثیر را بر انتخاب نورپردازی‌تان داشته باشند. تک‌تک جزئیات نورپردازی تزئینی که برمی‌گزینید باید با فضای رستورانتان و با آنچه می‌خواهید نورپردازی کنید تطابق داشته باشند. این موضوع سرتاسر مزیت است.
چراغ دکوراتیو
چراغ دفنی
قاب هالوژن
چراغ پارکتی
۵. با بازی کردن با مقادیر مختلف روشنایی، فضایی گیرا بسازید.
نور شالوده اصلی است که حالت اتاق باید برمبنای آن طراحی شود. بنابر نظر باتجربه‌ترین و متخصص‌ترین طراحان نورپردازی در صنعت پذیرایی، نورپردازی گرم احساس آرامش بیشتری به مهمانان می‌دهد، به‌ویژه اگر در فضایی نصب شده باشند که ظاهری سرد و پاکیزه دارد.
اصطلاح «نورهای گرم» به لامپ‌هایی اشاره دارد که از مقدار ۳۰۰۰ کلوین تجاوز نمی‌کنند. مثلاً با استفاده از پرتوی که متصل به نورکاه یا دیمر است می‌توانید از طریق تنظیم برنامه‌هایی مبتنی بر زمان روز یا سال روشنایی را تنظیم کنید.
۶. از رنگ‌ها به صورت متعادل استفاده کنید.
بسیاری از اوقات قسمت بار رستوران نسبت به بقیۀ رستوران نورپردازی متفاوتی دارد که غالباً باعث می‌شود حس آرامش و خصوصی‌بودن کل فضا را دربرنگیرد. لامپ‌های لوله‌ای شکلی که در ناحیۀ بار نصب شده‌اند، علاوه بر روشن‌ساختن با تغییر رنگ باعث تفریح چشم نیز می‌شود.
۷. ظروف را روشن کنید.
شاخص تفکیک رنگ (شاخص نمود رنگ) را فراموش نکنید. بسیار مهم است که نورپردازی رستوران رنگ واقعی غذای در ظروف را آشکار کند. بالاترین شاخص تفکیک رنگ ۱۰۰ و حداقل میزان موردنیاز برای رستوران ۸۰ است، اما پسندیده‌تر است لامپ‌هایی را انتخاب کنید که شاخص تفکیک رنگی برابر با ۹۰ داشته باشند اشتباه در برگزیدن مقدار شاخص تفکیک رنگ باعث می‌شود نتوان به تجربۀ دیداری کامل دست یافت که حتماً بر ارزیابی مشتری از رستوران اثر دارد.
۸. در نورپردازی رستوران به راحتی مشتری توجه کنید.
راحتی و کارآمدی مکمل یکدیگر هستند. مشتریان باید در بهترین وضعیت ممکن باشند تا بتوانند منوی غذا را بخوانند و آنچه می‌خورند را به‌وضوح ببینند. در این حالت نور نه باید بازتاب داشته باشد و نه آزاردهنده باشد. می‌توانید لامپ‌هایی با پوشش پخش‌کننده مات یا پارچه‌ای انتخاب کنید. همچنین میتوان کلاً لامپ‌ها را خارج از میدان دید و دور از سطوح بازتاب‌دهنده قرار داد.
۹. گرایش‌ها (مُدها) را فراموش نکنید.
گرایش‌ها دائماً در حال ظهور و افول‌اند، اما بعضی از آن‌ها احتمالاً مدت زمان بیشتری حاضر خواهند بود و حتی برخی از آن‌ها هیچ وقت کاملاً از میان نمی‌روند. امروزه طراحان نورپردازی متخصص در صنعت پذیرایی از بازگشت به ریشه‌ها سخن می‌گویند؛
۱۰. مطمئن شوید طراحی و کارآمدی مکمل یکدیگر هستند.
میتوان این گام نهایی را در چند واژه خلاصه ساخت و تأیید کرد که باید بدانید چطور ایدهای تزئینی را برای رستوران انتخاب کنید. ایده انتخابی بایده به فضای رستوران شخصیت بدهد و در عین حال برای مهمانان و کارکنان کارآمد باشد.
با درنظرگرفتن فضا و با توجه به درجات نورپردازی مختص به داخل رستوران، محدودۀ گسترده‌تری از گزینه‌ها را برای انتخاب راهکار نورپردازی رستوران خواهیم داشت.
اکنون این جنبه‌ها را تحلیل می‌کنیم.
مناسبت‌ترین میزان روشنایی برای زمان‌های مختلف روز
برای انتخاب نوع درست نورپردازی تزئینی برای رستوران به روشی هدفمند، باید ابتدا نوع فضایی را تعریف کنید که در پی ایجادش هستید. آزمایش‌کردن درجه‌بندی‌های مختلف نور در توصیف این جنبه از مسئله کمک‌حال خواهد بود.
اگر هدف ایجاد فضایی خودمانی است، به‌دنبال نورپردازی ملایم و میزان پایین از روشنایی، با نصب نورکاه، باشید.
از سوی دیگر، آیا می‌خواهید مشتریانتان را هشیار نگه دارید؟ بنابراین، به روشنایی شدید و انرژی‌بخش نیاز دارید. برای کسب‌وکارهایی مانند بستنی‌فروشی‌ها، کافه‌ها یا رستوران‌های خانوادگی، که در آن سرویس‌رسانی سیّال‌تر است، این گونه نورپردازی تزئینی مناسب‌تر است.
وقتی که زمان کاری رستوران برای استفادۀ عمومی را در نظر می‌گیریم، تعداد راهکارهای احتمالی نورپردازی هم افزایش می‌‌یابد. ملاحظه‌کارترین رستورانها بهتر است برای زمان‌های مختلف روز، مدل لامپ‌های متنوعی که امروزه دردسترس هست را در نظر بگیرند.
اگر در حال طراحی نورپردازی رستوران هستید که بیشتر در طول روز باز است، قطعاً از سیستم نورپردازی تزئینی همانند سیستم موجود در رستورانی تروتمیز و رمانتیک که فقط عصر هنگام باز هست، استفاده نخواهید کرد. از سوی دیگر، اگر رستوران کل شبانه‌روز باز است،مناسب‌ترین گزینه انتخاب راهکارهای نورپردازی منطبق با بازه‌های زمانی مختلف روز است.
نورپردازی رستوران در زمان صبحانه
یکی از لذت‌بخش‌ترین کارهای زندگی نوشیدن قهوه یا چایی و خواندن روزنامه در نخستین لحظات روز است. در رستوران‌هایی که صبحانه هم سرو می‌کنند، این کار لذت بخش را می‌توانید انجام دهید و برای آن نورپردازی مناسب مهم است. مشتریان به میزان روشنایی قوی (نه بیش‌از‌حد) نیاز دارند تا کاملاً هوشیار شوند و روز را آغاز کنند. به این دلیل، بهره‌گرفتن از نور طبیعی امری مطلوب است.
نورپردازی رستوران در زمان ناهار
هنگام ناهار نورپردازی معتدل بسیار خوب است. از طرف دیگر، درجات بالاتر روشنایی مناسب مکان‌های مثل فست‌فود یا است؛جایی که مشتری زمان استراحت کوتاهی برای صرف ناهار دارد. اگر هدف ارائه خدمات پذیرایی سریع و کارآمد است، توصیۀ ما استفاده از منابع قوی نور است؛ نورهای درخشان مشتریان را مجاب به توقفی کوتاه‌مدت می‌کنند. بنابراین، غذاها زودتر سرو می‌شوند و سرویس‌دهی شتاب می‌گیرد.
نورپردازی رستوران در زمان شام
محیط آرامش‌بخش برای صرف شام عالی است،حال چه محیط غیررسمی باشد چه رسمی. پس از روزی پرمشغله، مشتریان واقعاً می‌خواهد که سر میز بنشینند و در آرامش کامل از شامشان لذت ببرند. بنابراین، محیطی درخشان ایجاد کنید؛ اما افراط نکنید. با استفاده از نورهای ضعیف (بدون زیاده‌روی) به محیط حس روشنایی و آرامش را هدیه بدهید. فضای آرامش‌بخش مهمانان را به بیشتر ماندن ترغیب می‌کند.
دیگر راهکارهای نورپردازی برای رستورانها
انواع مقرون‌به‌صرفه دیگری از نورپردازی رستوران نیز هست که آن‌ها را تحلیل خواهیم کرد و به ویژگی‌ها و عملکرد آن‌ها نگاهی خواهیم انداخت.
نورپردازی طبیعی
قبل از انتخاب نوع لامپ یا نورپردازی داخلی که می‌خواهید نصب کنید، باید پتانسیل نور طبیعی در رستوران را بسنجید. بهره‌گیری از نور طبیعی رایگان و بامنفعت است. با استفاده از پنجره‌های بلند و پنجره‌های سقفی یا حتی درهای عریض با دیواره‌های شیشه‌ای، از ورود اشعه خورشید مطمئن می‌شوید و اتاق را به صورت طبیعی روشن سازید.
میزها را در جوار پنجره‌ها بگذارید؛ اما حواستان باشد که آن‌ها از درها فاصله داشته باشند و در نتیجه مهمانان را در معرض مسائلی همچون جریان هوای سردی که از میان در وارد اتاق می‌شود یا همهمه عابران پیاده قرار ندهید.
همچنین، در نظر داشته باشید که مشتریانی که به‌سمت شرق یا غرب می‌نشینند، نور خورشید مستقیم به چشمانشان می‌تابد، بنابراین حتماً سیستم‌هایی نصب کنید تا با روشنایی خورشید مقابله کنید. نور با تغییر فصل تغییر می‌کند و رنگ فضای داخل را اندکی تغییر می‌دهد.
این خطاها کم‌بسامد نیستند؛ این دست مسائل در بهترین رستورانها نیز رخ می‌دهند.
نورپردازی هوشمند
فرای بحث انتخاب و نصب نوع لامپ، یکسری دستگاه‌هایی هستند که می‌توانند درجه روشنایی را کنترل کنند.
هر نوع راهکاری برای نورپردازی رستوران دربرگیرندۀ خصصیه‌هایی از این دست است: قابلیت خاموش‌شدن خودکار، سنسور نورخورشید، کنترل درجات، کنترل تنظیم‌کننده‌ها، کنترل سیگنال‌ها، برنامه‌ریزی رخدادها، سنسورهای حضور و غیاب و قفل زمانی.
سامانه‌های مختلف و خصیصه‌هایشان به شما امکان مسائلی از این قبیل را می‌دهد: شخصی‌سازی میزان نور براساس ساعات کار، میزان نورخورشید و دیگر عواملی که باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شوند.
به عنوان نمونه، می‌توانید به گونه‌ای سیستم را تنظیم کنید که شدت نور نیم‌ساعت از بسته‌شدن افزایش یابد. افزایش روشنایی به مشتریان می‌فهماند که وقت ترک‌کردن رستوران فرا رسیده است.
همچنین می‌توانید سیستمی را برگزینید که هنگامی خالی بودن رستوران، خودکار خاموش می‌شود. امروزه، با گوشی هوشمند، تبلت یا صفحۀ کنترلی که در رستوران نصب شده است، به راحتی امکان کنترل‌کردن سیستم نورپردازی وجود دارد.
جنبۀ شگفت‌آور برخی از راهکارها این است که می‌توانند دیگر سیستم‌ها مانند دستگاه‌های استریو، تلویزیون‌ها و دماپاها (ترموستات) را بررسی کنند. نام «نورپردازی هوشمند» از این مختصات ویژه نشئت می‌گیرد.
نوع رستوران و سَبک نورپردازی تزئینی
سَبْک، روح رستوران است و باید به‌شکل مؤثر با نوع رستورانی که می‌خواهید ارائه دهید تلفیق شود. دقت‌ورزیدن در قبال زیبایی رستوران بیشتر اوقات از انتخاب لامپ درست آغاز می‌شود.
انتخاب نورپردازی رستوران امری آسان یا بدیهی نیست؛ زیرا لامپ‌های مدنظرتان برای رستورانی که طراحی می‌کنید، هم باید کارآمد باشد و هم بازتاب‌دهنده نوع رستوران باشند و از ابتدای کار حالت خاصی ایجاد کنند.
نورپردازی رستوران بر اساس نوع پذیرایی
کافه ای مختص گروهی از دوستان، یک رستوران خانوادگی یا یک اغذیه فروشی با تعداد اندکی میز؟ هر لامپی دارای رنگ‌ها و حباب‌های گوناگونی است که هر یک از آن‌ها را به‌صورت خاص قادر به تطبیق با نوع اتاق و مشتریان مدنظر می‌سازد.
رستوران‌هایی مانند پیتزافروشی، کافه، رستوران فست‌فود یا رستوران‌های ممتاز که بی‌تشریفات هستند و سریع غذا سرو می‌کنند، باعث ایجاد فضایی پرانرزی می‌شوند. در چنین حالتی باید نورپردازی محیطی برجسته‌تری در اتاق و روی میزها پیاده‌سازی شود تا مشتریان بتوانند فهرست غذا را به راحتی بخوانند، غذای مدنظرشان را انتخاب کنند و طی دقایقی کوتاه غذایشان را میل کنند.
از دیگر سو، اگر سطحی ماهرانه‌تر از هنر آشپزی را ارائه می‌دهید، برای ایجاد فضایی صمیمی در رستوران موقر و مجلل‌تان که قرار است مشتری بیشتر از یک ساعت در آنجا بماند، نورهای گرمتر را خواهید پسندید. با بازی‌کردن با نورپردازی متمرکز و نورپردازی محیطی، فضایی آرام ایجاد کنید. سَبْک‌های نوستالژیک با خطوط یکدست به رنگ سفید و مسی. لامپی که با هر نوع محیطی خودش را تطبیق می‌دهد و اجازه می‌دهد نور به شکل مستقیم ولی ظریف، بدون اذیت‌کردن چشم، به سطح برسد.
کاربرد نورپردازی تزئینی در بخش‌های رستوران
هنگام انتخاب نورپردازی تزئینی مناسب برای رستوران، کاملاً شش دانگ حواستان را جمع کنید. گذشته از سَبک، بسیار مهم است که کارآمدی و استفاده صحیحی از سیستم‌ها را نیز مدنظر داشت. برای هر رستوران به یک نوع خاص نورپردازی تزئینی نیاز است. همین موضوع در مورد تمام فضاهای داخلش نیز صادق است.
نورپردازی راهروها و مسیرهای رستوران
برای روشن‌کردن راهروها و مسیرهای رستوران، می‌توانید سیستم نورپردازی خطی نصب کنید. این نوع راهکار درجه نور بیشتری دارد و نورپردازی یکدست رستوران را تضمین می‌کند.
نورپردازی رستوران غذاخوری
نواحی ویژۀ مهمانان بیشترین اهمیت را دارند و شایستۀ میزان بهینه‌ای از روشنایی هستند. نصب لامپ‌های آویزان بالای میزها خیالمان را جمع می‌کند که مشتریان می‌توانند فهرست غذا را بخوانند.
نورپردازی رستوران سالن ورودی
به محض ورود به رستوران، مشتریان وجود مهمان‌نوازی را احساس کنند. با آویختن یک چلچراغ (لوستر) در ورودی نقطه تمرکز ایجاد کنید؛ این امر باعث می‌شود مهمان از همان ابتدای کار فضا را به شکلی روشن و باشکوه ببیند.
نورپردازی فضای بیرون رستوران
نورپردازی تزئینی فضای بیرون نیز مهم است. حتی میتوان گفت موضوعی اساسی است؛ زیرا باعث جذب مشتری می‌شود و ظاهر رستوران را به عنوان نِمودی از تجربه آشپزی درون آن تبلیغ می‌کند. اگر نور طبیعی ضعیف باشد، می‌توانید برای جلب توجه چشم بازدیدکنندگان از مختصات معماری رستوران و نواحی استفاده شده توسط مهمانان بهره ببرید.
می‌توانید اتاق‌هایی که به سمت خیابان هستند را روشن کنید. همچنین می‌توانید از رشته‌های روشن، لامپ در وسط میزهای مستقر در فضای باز و فانوس‌های روی داربست‌ها استفاده کنید تا مسیری ایجاد کنید که مشتری را به داخل رستوران بکشاند.
فقط هنگام طراحی نورپردازی فضای بیرون «ایمنی» را از یاد نبرید. نصب‌کردن علائم ورود و خروج، که نشانگر وجود پارکینگ یا پیاده‌رو است، جلوی تصادف را می‌گیرد. به‌علاوه، همچنین نصب کردن نورافکن پیرامون فضا، که بسیاری از آن‌ها مجهز به سنسورهای حرکتی هستند، به کاهش خرابکاری و صدمه‌زدن به اموال کمک می‌کند.
